Aurkitu zure izena
Primary tabs
Urrexola
Oñatiko (G) auzoa eta Andre Mariaren eliza. Izena leinztarren eta oñatiarren artean 1388tik 1401era bitarte izandako borrokaz mintzo den erromantze batean ageri da:
Gaitza zenduan Leinztarrok Urruxolako lekaioa
sendo zenduan odol hori bihurtuko jatzu gatzaioa.
Urrialdo
Martioda (A) herriko baseliza erromanikoa; 1935ean erre eta barruko margolan gotiko ederrak galdu ziren. Ermita berez Urrialdo herri hustuko eliza zen. Irudia Martiodako elizan gordetzen da.
Urrika
Erdi Aroko izena, beranduago Mari adierazteko erabilia. Anbotoko Damaren haitzuloari Urrikaren koba deitzen zaio.
Urrotz
Izen honetako herria (Malerrekan) eta hiribildua (Agoiztik hurbil) daude Nafarroan. Azken honetako eliza Andre Mariari eskainirik dago. Antso VII. Azkarrak pribilegioak eman zizkion Urrotz hiribilduari 1195. urtean; 1286tik aurrerra merkatua egiteko ahala izan zuen. Eliza gotorleku itxurako eraikuntza da, barnean ur biltegia ere baduena.
Urruña
Lapurdiko herria. Aipatzekoak dira XV. mendeko gotorlekuaren inguruan eraikirik dagoen Urtubiko jauregi-gaztelua eta Sokorriko Andre Mariaren kapera. Urruñan antolatu zituen A. Abadiak, 1853an, lehen Euskal Jaiak, Eliça-Besta deituak.
Urtats
Euskal Mitologian urtearen lehenengo eguna da, Urteberri alegia. Egun sakratua da, eta orduan bildutako urak ahalmen bereziak ditu.
Urtsin
Sabino Aranak eta Koldo Elizaldek argitaratuko Santu Izendegia-n gaztelaniazko Ursino-ren baliokidetzat ematen da. Azken hau oinarritzat ursus ('hartza') duen latineko Ursinus-etik atera da. Jaieguna azaroaren 9an da.
Urtsiñe
Sabino Aranak eta Koldo Elizaldek argitaratuko Santu Izendegia-an gaztelaniazko Ursín-en baliokide femeninotzat ematen da. Ikus Urtsin mutil izenen zerrendan. Baliokideak: Ursina (gaz.) eta Ursine (fr.).
Urtsua
Arizkun herriko dorretxe ospetsua, Baztan ibarrean (N). Izen bereko erromantze batean agertzen da, Erdi Aroan. Pedro Urtsukoa izan zen El Dorado-ren bila atera zen Agirre "Eroa"-ren taldeko kapitaina, baina azkenean Agirrek berak hil zuen. Honela dio aipatutako erromantzeak:
Urtune
Urtun (Orti, Fortun) gizon izen historikoari -(n)e atzizki femenino berria erantsiz sortu da.
Urtzi
Jainkoaren euskal izen zaharra. XVII. mendeko Zalgize idazlearen ustez zeruaren deizio zaharra zen. Hemendik sortu dira Ortzadar, Oskarbi eta beste. Aurreneko aipamena XII. mendeko Codex Calixtinus-ekoa da, non Compostelako Donejakuera joateko bidea aurrenekoz deskribatzeaz gainera euskarazko lehen hiztegitxoa ere biltzen baita: "Barbara enim lingua penitus habentur.
Urtzia
Jainkoaren euskal izen zaharra. XVII. mendeko Zalgize idazle zuberotarraren ustez zeruari antzina honela esaten zioten. Hemendik sortu ziren ortzadar, oskarbi, ostots... eta abar. Honen lehenengo aipamena XII. mendeko Codex Calixtinus-en egiten da: "Barbara enim lingua penitus habentur.
Usoa
Gutxienez XVII. mende arte bizirik egon zen euskal izena. Iruñean aurkitu dugu lehen aldiz, XIII. mendean (Ussoa femina). XVI-XVII. mendeetan bizirik zegoen artean Orion (G).
Utarso
Sorne Untzueta (Bilbo, 1900) idazlearen ezizena. Sorne lehen euskara irakasleetako bat izan zen, Gerra Zibilaren aurretik. Bigarren Mundu Gerran aliatuen aldeko espioia izan zen.