Honen osagaiak Mari ponte izena eta zuri adjektiboa dira. Lesakan (N) dokumentatzen da, 1609an (Mari çuri). Aldaera: Mariaxuri.

Sabino Aranak eta Koldo Elizaldek argitaratuko Santu Izendegia-n proposaturiko izena.

Latineko Mars, Martis gerraren jainkoaren izenetik sortua. Euskal Herriko mendebaldean gaur egun astearteari martitzena ('Martitz-en, Marte-ren eguna', irudi duenez) esaten zaio.

Abadiñoko (B) auzoa.

Martin izenaren hipokoristikoa. 1366an Baztanen (N) ageri da, eta 1448an Arrasateren erreketa ospetsuan. Bilbon gatzaren gaineko zergaren kontrako altxamenduetako buruzagien izenetan oinarriturik matxinatu eta matxinada hitzak sortu ziren. 1596. urtean argitaraturiko Refranes y Sentenciasliburuan ere azaltzen da. 

Gasteizko Meana herri hustuko eliza izan zen ermita hau. Hura hustean lurrak Mendibil eta Gazteluren artean banatu zituzten eta eliza baselizatzat erabili, desagertu zen arte. Herria Erretxukumendi deitu alderdian zegoen.

Andre Mariaren bi adbokazio daude Meñakan (B): Meñakabarreneko ermitakoa (itxuraz jatorrizko eliza zen), eta parrokiakoa. Jaia Pazko Maiatzekoaren hurrengo igandean egiten da, Etxezuriko zelaia-n.

Urduñako (B) auzoa eta Andre Mariaren eliza.

Aizkoa (N) eta Zildotz (N) herrietako Andre Mariaren baseliza. Lehenari buruz hau kontatzen da: gaixorik zegoen andre batek laguntza eskatu omen zion Ama Birjinari, eta honek, sendatu aurretik, Mendigaña-n ezkutaturik zegoen bere irudia aurkitu eta baseliza egiteko agindu omen zion. Egungo eraikuntza 1702an berritu zen, baina baditu aztarna erromaniko garrantzitsuak.